Gemeente Voeren - Natuurlijk rustig!

Composteren

wat is composteren?

Het woord composteren stamt af van het Latijnse 'componere' en betekent 'mengen, samenvoegen'.
Compost is een humusproduct dat ontstaat door gedeeltelijke afbraak van plantaardige dierlijke materialen. De plantaardige en dierlijke resten worden omgevormd tot compost door inwerking van allerlei micro-organismen (bacteriën en schimmels) en door wormen.
Compost heeft een positief effect op de bodemstructuur en verhoogt het humusgehalte van de bodem waardoor erosie wordt tegengegaan. Bovendien zorgt compost voor een betere zuurstofuitwisseling tussen grond en lucht en wordt de waterhuishouding beter geregeld.
Zelf composteren zorgt voor een volumevermindering van het huisvuil, waardoor ook de verwerkingskosten dalen.

Kijk voor meer info ook op: www.thuiscomposteren.be of www.kringlooptuin.be

wat is composteerbaar?

Keukenafval
Keukenafval bestaat uit groenteresten, fruitresten, doppen van noten, koffiedik met papieren filterzakje, theebladeren en theezakjes, eierschalen (best vermalen), gekookte of gebakken etensresten (in kleine hoeveelheden en goed vermengd met droger materiaal), brood, papier (kleine hoeveelheden) van keukenrol, krantenpapier of papieren zakjes en kartonnetjes onder een taart (kunnen niet worden meegegeven met de papieromhaling).
Plantaardig afval is voedsel- en waterrijk. Het is dan ook belangrijk dit altijd te mengen met droger afval, zodat de kans op verstikking of rotting kleiner is.

Tuinafval
Dit afval bestaat uit verwelkte bloemen en potkluiten (verwijder de overtollige aarde), stengels van planten, bladeren, uitgebloeide perkplanten, snoeihout (verhakseld of verkleind), gras (niet te veel), haagscheersel, onkruid, aardappelplanten, enzovoort.

Andere
Zaagmeel en houtkrullen zijn goed composteerbaar. Let er wel op dat ze afkomstig zijn van onbehandeld hout.
Ook mest van kleine huisdieren (alleen planteneters: konijnen, cavia's, vogels,...), eventueel vermengd met stro, mag op de composthoop.
Uitwerpselen van katten en honden kan je best vermijden.

welke materialen zijn niet of moeilijk composteerbaar?

Timmerhout, behandeld en ongesnipperd snoeihout, beenderen, graszoden (te veel zand), dierlijk afval, mosselschelpen, wegwerpluiers, aarde en zand, saus, vet, olie, stof uit de stofzuiger, as, houtskool, steenkool, kunststof, metaal en blik, kattenbakvulling.
Deze materialen horen niet thuis op de composthoop!

hoe kan ik zelf composteren?

enkele manieren om zelf te composteren:

welke manier van composteren je best kiest is afhankelijk van volgende factoren:

  • de grootte van je tuin
  • welk soort afval je gaat composteren
  • de plaats die je kiest om te composteren
  • het soort compost dat je wil bekomen
  • je budget, hoewel geen enkel van de systemen prijzig is.

Welk systeem je ook kiest, je moet altijd zorgen voor een optimale beluchting en een goede drainage van het overtollige regenwater.

waar moet ik op letten?

Belangrijke aandachtspunten bij het composteren:

  • zorg voor voldoende luchtigheid, om stank, verzuring en verrotting tegen te gaan
  • meng alle materialen en woel het geheel regelmatig om
  • voeg regelmatig grof materiaal toe (houtsnippers of kleine takjes)
  • zorg voor voldoende afwisseling van droog en nat materiaal
  • zaden van onkruid worden slechts vernietigd bij temperaturen van 50-60°C. Deze warmte kan alleen bereikt worden in een voldoende grote composthoop
  • de vochtigheid van je composthoop moet ongeveer 50-60% bedragen
  • hoe kleiner het materiaal, hoe sneller de vertering omdat het aantastingsoppervlak vergroot
  • gebruik zoveel mogelijk vers materiaal
  • voeg nooit te grote hoeveelheden van hetzelfde materiaal tegelijk toe
  • start met je composthoop in het voorjaar, in de zomer of in de herfst
  • bij het opstarten van de composthoop heb je geen compoststarters nodig (worden verkocht in tuincentra). Ook kalk is een additief dat nutteloos en soms zelfs schadelijk is
  • als je composthoop veel te vochtig is, kan je eventueel wel wat kalk toevoegen. Het is echter beter ervoor te zorgen dat je voldoende droog materiaal in je composthoop mengt
  • onkruiden (zoals brandnetels) zijn zeer goed composteerbaar en zorgen voor een goede temperatuur in de composthoop. Hun vochtgehalte en structuur is optimaal. Voeg ze wel bij de composthoop voor de zaadvorming.

wat zijn de voordelen?

  • composteren verkleint de hoeveelheid afval en is een natuurlijke vorm van recyclage
  • composteren betekent een flinke besparing in het huisvuilbudget
  • compost is gratis meststof
  • GFT-compost heeft een hoog gehalte aan organische stoffen, in vergelijking met kippenmest of stalmest
  • compost verbetert de bodemstructuur: omdat er een betere lucht- en waterhuishouding is, verbetert de plantengroei
  • dankzij het gebruik van compost drogen zandgronden minder vlug uit en draineren zware gronden beter het overtollige water
  • compost vermindert bodemerosie
  • het gebruik van compost maakt de bodem beter bewerkbaar
  • compost brengt de zuurtegraad naar optimale waarden
  • compost is een prima buffer voor de temperatuurverschillen tussen dag en nacht
  • compost beschermt de planten tegen parasieten en ziekten
  • de smaak van groenten wordt opmerkelijk verbeterd
  • de voedingselementen komen pas vrij als de plant er behoefte aan heeft: sneller bij warm, vochtig weer en langzamer wanneer het koud is.

hoe kan ik compost gebruiken?

Compost van GFT-afval is geschikt voor alle teelten: groenten, bloemen, struiken, gazon, kruiden, éénjarige en vaste planten, en kan gebruikt worden als aanvulling bij potgrond.
Compost voeg je best toe in het vroege voorjaar.

De hoeveelheid en het soort compost is afhankelijk van verschillende factoren:

  • de kwaliteit van je compost
  • het bodemtype
  • de vruchtbaarheid van de bodem
  • de hoeveelheid compost die je voordien hebt gebruikt
  • de voedselbehoefte van de plant

In sommige gevallen is het beter om fijn gezeefd compost te gebruiken. Zeven doe je zelf. Gebruik hiervoor een oude aszeef (voor kleine hoeveelheden) of een oude ijzeren bedvering. Je kan ook zelf een constructie bouwen. Met houten latten en fijn volièregaas is dit zo gebeurd. Om goed te kunnen zeven moet het materiaal voldoende droog zijn.

hoe kan ik tuinafval en snoeihout hergebruiken?

Vlakke compostering
Bij vlakke compostering gaat men een laag weinig of niet verteerd organisch materiaal aanbrengen op de grond, zonder te vemengen.
Je kan het aanbrengen tussen de teelten ("mulching") of als winterbedekking (nadat de teelten geoogst en verwijderd zijn).
Hier gebruik je alleen maar tuinafval (geen keukenafval).

Houtsnippers
Houtsnippers worden gemaakt van snoeihout en boomschors.
Je kan ze gebruiken voor verschillende doeleinden.

Wat doe je er mee?

  • "mulchen" of het aanbrengen van een laag organisch materiaal als bodembedekker
  • composteren
  • gebruiken voor de aanleg van tuinpaadjes
  • als grondbedekking onder een schommel, een wip of een glijbaan

Voordelen van "mulchen"

  • houdt de bodem vochtig
  • voorkomt erosie door water en wind
  • verrijkt de bodem met organisch materiaal
  • houdt onkruid tegen
  • voorkomt grote temperatuurverschillen
  • voorkomt vorming van plassen bij hevige regenval
  • is decoratief
  • geeft een natuurlijk uitzicht

Houtsnippers aanbrengen

Zorg ervoor dat de onderlaag onkruidvrij is (verwijder ook de onkruidwortels). Strooi de snippers bovenop, vermeng ze nooit met de ondergrond.
De dikte van de snippers en van de aan te brengen laag is afhankelijk van het doel.
Voor aanleg van een pad of als ondergrond voor speeltuigen mag je grof gesnipperd en vers hout gebruiken. De laag moet dan minstens 10 cm dik zijn.
Als de houtsnippers op de composthoop gebruikt worden als bodembedekker, mogen ze niet te grof gesnipperd zijn. Vooraleer ze te gebruiken als bodembedekker, laat je ze best een viertal maanden composteren (omwille van teveel aan looizuur).
Om te voorkomen dat er nog onkruid doorgroeit leg je een laag van minimum 10 cm dik.
Vooraleer je houtsnippers composteert, moet je eerst overvloedig besprenkelen met water, zodat ze ervan doordrongen zijn.
Tussen bomen en struiken leg je een laag van 10 tot 15 cm dik, tussen vaste planten en rozen volstaat 5 cm.
De snipperlaag kan je best elke twee tot drie jaar vernieuwen, zodat het effect maximaal blijft.

hoe kan ik een compostvat verkrijgen?

Een compostvat kan je bij de milieudienst bestellen via e-mail of telefonisch.
De betaling kan je doen door middel van een overschrijvingsformulier, dat je wordt toegestuurd zodra je aanvraag is binnengekomen.
Na ontvangst van je betaling wordt het compostvat aan huis geleverd.
Elk gezin kan maximaal 2 compostvaten kopen.